در این رابطه برخی کارشناسان اجرای هدفمندی یارانه‌ها را با بیکاری مرتبط می‌دانند. از طرفی رکود اقتصادی که شرایط را برای بازار کار دشوار ساخته، رابطه مستقیمی با افزایش قیمت حامل‌های انرژی طی سال‌های گذشته برقرار کرده است و از سوی دیگر برخی فعالان بازار کار اعطای یارانه نقدی را برخلاف روحیه کار قلمداد می‌کنند.
حسین راغفر، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا در این زمینه به همشهری گفت: روشی که در دولت قبل برای اعطای یارانه نقدی به همه اقشار جامعه به‌کار گرفته شد، برخلاف روحیه کار است. برای ادامه کار باید تصمیمی جدید در این بخش اتخاذ شود و تنها به افرادی یارانه نقدی تعلق بگیرد که هیچ منبع دیگری برای کسب درآمد ندارند.این کارشناس اقتصادی معتقد است که یارانه نقدی تنها برای افراد فقیر و از کارافتاده است و نباید از آن به‌عنوان حقی برای تمامی افراد یاد شود؛ چراکه این موضوع، فرهنگ کار را خدشه‌دار کرده است.
راغفر ادامه داد: پرداخت یارانه نقدی به‌صورت فعلی به غیر از آثار تورمی، آسیب به اخلاق کار را در پی دارد. در همین مدت هم شاهد این موضوع در برخی روستاها و شهرهای کوچک بوده‌ایم. برخی افراد که برای گذران زندگی صاحب شغل بوده‌اند، ولو اینکه درآمد اندکی به‌دست می‌آوردند، بعد از پرداخت یارانه به‌کار خود ادامه نمی‌دهند و با یارانه زندگی را می‌گذرانند.
به گفته این کارشناس اقتصادی، با حذف یارانه کسانی که استحقاق دریافت آن را ندارند، منابعی به‌دست می‌آید که می‌توان آن را صرف ایجاد اشتغال برای گروه‌های محروم کرد و از این طریق می‌توان در گام بعد یارانه نقدی این افراد را هم به‌عنوان یارانه تولید و یارانه اشتغال اعطا کرد.
هرچند افزایش نرخ تورم طی سال‌های گذشته، قدرت خرید یارانه نقدی را تا 50درصد کاهش داده است و به اعتقاد کارشناسان، مبلغ 45هزار و 500تومانی به نسبت سال89 که این روند آغاز شد، به اندازه 25هزار تومان کارایی دارد اما در همان سال نخست، بسیاری از فعالان بازار کار نسبت به تأثیر منفی پرداخت مستقیم وجه نقد در تضعیف روحیه کار و تلاش، هشدار داده بودند. در این رابطه غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران با تأکید بر اینکه این نوع توزیع برای اشتغال کشور به‌ویژه در بسیاری از روستاها تأثیر منفی گذاشته است، گفت: در برخی روستاها مشاهده می‌شود که مردم به دریافت یارانه راضی بوده و آمار اشتغال به‌شدت پایین آمده است. این نوع شیوه توزیع در بلندمدت به‌شدت به ضرر کشور است.
محسن ایزدخواه، کارشناس بازار کار نیز در این رابطه به همشهری گفت: اعطای یارانه نقدی حتی به‌طور ناخودآگاه روحیه کار را در برخی افراد کاهش می‌دهد. در برخی مناطق غیرشهری که جمعیت خانوار از خانواده‌های شهری بالاتر است، اعطای یارانه نقدی موجب عدم‌رغبت و تلاش جدی برای انجام کار و کسب درآمد شد.
تأثیر هدفمندی بر رکود و بیکاری
برخی کارشناسان اقتصادی اما به وجه دیگری از ارتباط هدفمندی یارانه‌ها با به‌مخاطره افتادن اشتغال اشاره می‌کنند. مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که رکود تورمی حاصل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها بیشترین تأثیر را در افزایش بیکاری داشته است.
این کارشناس اقتصادی به همشهری گفت: ادامه افزایش قیمت حامل‌های انرژی می‌تواند تورم و بعد از آن رکود را تقویت کند که این موضوع موجب کاهش عرضه و همچنین افزایش بیکاری می‌شود.در این شرایط که دولت به‌طور همزمان هم خروج از رکود تورمی را در برنامه دارد و هم به‌دنبال طراحی فاز دوم هدفمندی یارانه‌هاست، شرایط پیچیده‌ای در انتظار بازار کار است. دولت با اختصاص 10هزار میلیارد تومان به بخش تولید در تبصره هدفمندی، قصد دارد برای نخستین بار سهم قانونی تولید را در فاز دوم پرداخت کند تا شاید از این طریق سایه رکود از سر بنگاه‌های اقتصادی برداشته شود و بخش اشتغال بیش از این آسیب نبیند.
